پهنه‎بندی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از زمین آمار و تجزیه مؤلفه اصلی

Authors

Abstract:

ظرفیت تبادل کاتیونی خاک شاخصی حیاتی و مهم از کیفیت حاصل‌خیزی و ظرفیت توقیف آلاینده‎های خاک است. در این پژوهش، تغییرپذیری ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با روش‎های کریجینگ و کوکریجینگ به کمک مؤلفه‎های اصلی به‌دست‌آمده از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی خاک‌ـ‌ شامل رس، شن، سیلت، کربن آلی، هدایت الکتریکی، و pH‌ـ بررسی شد. برای این منظور، 247 نمونه خاک از مناطق مرکزی استان گیلان جمع‎آوری شد. 75 درصد نمونه‎ها برای آموزش و 25 درصد برای آزمون استفاده شد. مؤلفه‎های اصلی اول و دوم 54/68 درصد از واریانس کل ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی را به خود اختصاص دادند. مؤلفة اول بیشترین همبستگی مثبت و معنادار را با ظرفیت تبادل کاتیونی خاک داشت (01/0>P، 81/0=r)؛ در حالی ‎که مؤلفة دوم همبستگی معناداری با ظرفیت تبادل کاتیونی نداشت (19/0-=r). مؤلفة اول به منزلة متغیر کمکی برای برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی در روش کوکریجینگ استفاده شد. میانگین ریشة دوم خطا برای داده‎های آزمون در روش کریجینگ 159/0 و برای روش کوکریجینگ 118/0 به دست آمد. ضریب تبیین ارزیابی تقاطعی داده‎های آزمون برای روش کریجینگ 49/0 و برای روش کوکریجینگ 71/0 در سطح 1 درصد معنادار بود. نتایج نشان داد روش کوکریجینگ با متغیر کمکی مؤلفة اصلی اول، به‌دست‌آمده از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را معتبرتر از روش کریجینگ‌ برآورد می‎کند. علاوه بر این، مؤلفه‎های اصلی، که بیشترین همبستگی مثبت و معنادار را با متغیر وابسته دارند، بالاترین پتانسیل را برای برآورد متغیر وابسته به روش کوکریجینگ دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از طیف‌سنجی بازتابی

در این پژوهش قابلیت بازتاب طیفی خاک به­منظور برآورد مقدار CEC خاک بررسی شد. به همین منظور تعداد 45 نمونه خاک از بخش نم­خانه جنگل خیرود جمع‌آوری و بازتاب طیفی آن­ها در محدوده 2500-350 نانومتر اندازه­گیری و ارتباط آن با مقادیر CEC اندازه‌گیری شده مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی (Partial Least Squares Regression: PLSR)، دو گروه از شاخص­های باریک­باند خاک (RI، DI) نیز ب...

full text

پیش‌بینی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از شبکه ‌عصبی‌ مصنوعی و رگرسیون چند متغیره

چکیده ارزیابی و طراحی سناریو های مختلف مدیریتی احتیاج به داشتن اطلاعات دقیق بانک اطلاعات خاک دارد، ظرفیت تبادل کاتیونی از پارامتر های مهم موجود در بانک اطلاعاتی خاک به حساب می آید. با توجه به مشکلات اندازه گیری مستقیم ظرفیت تبادل کاتیونی بخصوص در خاک های اریدیسول ایران در سال های اخیر از روش های غیر مستقیم برای برآورد این پارامتر استفاده می شود. بدین منظور در این تحقیق برای برآورد ظرفیت تبادل ک...

full text

پیش‎بینی سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از بعد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاک

ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه از خصوصیات مهم خاک‌اند که اندازه‎گیری مستقیم آن‌ها مشکل، پرهزینه، و وقت‎گیر است. بعد فرکتالی توزیع اندازة ذرات خاک در ارتباط با بسیاری از فرایندهای استاتیک و دینامیک خاک‌ـ مثل انتقال آب و املاح، ظرفیت نگه‌داشت آب خاک، ذخیره و نگه‌داری گرمای خاک، و غیره‌ـ مطالعه شده و به مثابة ابزاری مناسب برای تخمین ویژگی‎های مرتبط با بافت خاک معرفی شده است. در این تحقیق رابطة بعد...

full text

پیش بینی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک های ایران با استفاده از روش های گوناگون

اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی خاک در سطوح وسیع، بسیار پرهزینه و وقت گیر است. برآورد این خصوصیت به­وسیله ویژگی‌های زودیافت خاک، از طریق روش‌های پارامتریک و غیرپارامتریک (توابع انتقالی) می‌تواند رویکرد مناسبی باشد. در این پژوهش، روش پارامتریک رگرسیون‌های خطی و غیر خطی و روش‌های غیر پارامتریک شبکه‌های عصبی مصنوعی، رگرسیون درختی و فازی عصبی در تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک مورد استفاده قرار گرفت....

full text

استفاده از سطح ویژه برای بهبود تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک از طریق شبکه‌های عصبی مصنوعی

      ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از خصوصیات مهم خاک است که اندازه­گیری مستقیم  آن مشکل، وقت گیر و پر هزینه است. علی رغم تحقیقات زیاد در مورد تخمین CEC، چگونگی بهبود تخمین‌ها با معرفی متغیرهای جدید مورد بررسی کافی قرار نگرفته است. بر پایه بررسی انجام شده از منابع علمی داخلی و خارجی در هیچ تحقیقی از متغیر کمکی سطح ویژه برای تخمین  CEC استفاده نشده است. در این تحقیق 1662 نمونه خاک از نقاط مختلف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 2

pages  305- 314

publication date 2015-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023